Lectuurfiche: Gebr.

Korte inhoud

Luuks jongere broer Marius (of zoals Luuk hem noemt: Maus) sterft op veertienjarige leeftijd. Luuk is slechts twee jaar ouder en blijft achter met een voor hem levensnoodzakelijke vraag: 'Is hij na de dood van zijn broer zelf nog een broer?'
Een half jaar na de dood van Maus beslist zijn moeder om schoon schip te maken. Ze wil alle spullen die nog op Maus' kamer staan verbranden om zo symbolisch afscheid te nemen. Op deze manier wil ze verdergaan met haar leven na de dood van haar jongste zoon.
Luuk gaat hier niet mee akkoord en steelt tegen de wil van zijn moeder het dagboek van zijn overleden broertje uit zijn bureau voordat zij het kan verbranden. Op deze manier kan hij de gedachten en gevoelens van zijn broer misschien nog redden van de brandstapel.

Om te voorkomen dat zijn moeder het dagboek alsnog zou vernietigen begint Luuk zijn eigen verhaal te schrijven op de resterende bladzijden en later tussen de regels van zijn broer door.

Wat hij leest in het dagboek, verandert alles ...

Waar en wanneer speelt het verhaal zich af?

Het verhaal van Maus en Luuk speelt zich af in Eindhoven.
Het begint in 1973 en neemt ongeveer een half jaar in beslag. Het verhaal start een half jaar na de dood van Maus en verloopt gedeeltelijk chronologisch.
Er wordt vaak gebruik gemaakt van flashbacks waarin Luuk herinneringen bovenhaalt aan zijn broer en wat ze samen meegemaakt hebben.
Deze flashbacks helpen de lezer om de verhalen uit het dagboek in de juiste context te plaatsen.
Er wordt ook gebruik gemaakt van tijdsversnellingen, zo is het plots een dag later.

Het verhaal start tijdens het carnaval, dit weet je meteen wanneer het boek begint met 'Alaaf Maus'.
Dit is de eerste pagina die Luuk schrijft in het dagboek van zijn broer. 'Alaaf' is een carnavalsgroet afkomstig uit de Keulse carnavalstraditie.
Enkele regels verder in het dagboek vertelt Luuk ook dat het carnaval die dag begonnen is.

Hoofdthema

Het hoofdthema van het boek is homoseksualiteit. Bijkomende thema's zijn verlies en broederliefde.
Luuk leert met zijn gevoelens omgaan dankzij het dagboek van zijn broer.
Door dit te lezen en er zelf in te schrijven verwerkt Luuk het verlies van zijn jongere broer. 
Het boek benadrukt ook de band tussen de twee broers. Deze was niet zo sterk omdat Luuk zich steeds afzonderde vanwege zijn verwarrende gevoelens.
Naarmate zijn jongere broer zieker werd probeerde hij toch meer tijd met hem door te brengen. 
Pas wanneer hij na Maus' dood zijn dagboek leest, ziet hij hoeveel hij en zijn broer eigenlijk wel gemeen hebben.

Eigen appreciatie

Gebr. is een ontroerende jeugdroman die ik iedereen zou aanraden. Ik had het boek gekozen omdat het werd aangeprezen in de cursus 'Literatuur en cultuur'.

Nog nooit heb ik zo snel een boek uitgelezen. Ik moet er ook eerlijk bij vermelden dat ik af en toe een krop in mijn keel kreeg.
Het boek is geschreven als een dagboek, tussen de regels door schrijft Luuk zijn reactie op het verhaal van zijn broer neer.
De twee verhalen wisselen elkaar in het dagboek zogezegd af maar het is zo vlot geschreven dat het voor mij eerder aanvoelde als een doorlopende tekst.
Het is een enorm pakkend verhaal maar bevat ook best wat grove taal en onverbloemde waarheden. Luuk is vrij direct in zijn reacties wat de tekst niet alleen rauw en eerlijk maakt maar soms ook enorm grappig. 

Er zijn ondertussen al heel wat boeken geschreven over homoseksualiteit maar 'Gebr.' verdient naar mijn mening toch een gedeelde eerste plaats.
Deze eerste plaats moet Van Lieshout delen met Aidan Chambers' 'Je moet dansen op mijn graf'. Ook dit boek is een zorgvuldige beschrijving van het rouwproces waarbij de lezer via terugblikken en dagboekfragmenten inzicht krijgt in het verhaal.
Van Lieshout geeft in interviews ook toe dat hij geïnspireerd werd door Aidan Chambers.

Het is een prachtig, ontroerend, schokkend, emotioneel en eerlijk boek, ik zou het iedereen aanraden!

Poëzie

Uit: Van verdriet kun je grappige hoedjes vouwen (Leopold, 1986)

Onderaan deze pagina vindt U een YouTube-fragment van het lied 'Same love' door Macklemore.

Met dit lied pleit de zanger voor gelijke rechten voor holebi's.
Dit fragment koos ik omdat ik het toevallig hoorde terwijl ik het boek las, ik vind het mooi passen bij het thema van het boek.
Verder heeft het geen toegevoegde waarde voor dit portfolio, het is louter van gevoelsmatige waarde.